Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veelvoorkomende, maar complexe functionele gastro-intestinale aandoening die wordt gekenmerkt door terugkerende buikpijn en een verstoord ontlastingspatroon zonder duidelijke structurele oorzaak (Ford et al., 2020). PDS treft naar schatting 10-15% van de wereldbevolking en kan aanzienlijke negatieve effecten hebben op de kwaliteit van leven (Quigley et al., 2021). Hoewel de precieze oorzaken van PDS niet volledig worden begrepen, wordt aangenomen dat een combinatie van genetische, omgevings- en psychologische factoren een rol speelt in het ontstaan en de verergering van de symptomen. Traditionele behandelingen voor PDS zijn onder andere dieetveranderingen, medicatie en psychologische interventies. Hypnotherapie is in toenemende mate erkend als een effectieve aanvullende behandeling voor PDS, vanwege de mogelijkheid om zowel fysieke als psychologische symptomen te verlichten (Whorwell, 2019).
De rol van de darm-hersenas in PDS
Onderzoek naar PDS heeft aangetoond dat de aandoening nauw verband houdt met de communicatie tussen de darmen en de hersenen, ook wel de darm-hersenas genoemd (Ford et al., 2020). Deze tweerichtingscommunicatie speelt een centrale rol in de regulatie van darmbewegingen, pijnperceptie en emotionele responsen. Bij mensen met PDS kan deze as verstoord zijn, wat leidt tot overmatige gevoeligheid van de darmen (viscerale hyperalgesie), veranderingen in de darmmotiliteit en stressgerelateerde verergering van symptomen (Quigley et al., 2021).
Psychologische factoren, zoals angst, depressie en stress, worden vaak geassocieerd met PDS en kunnen zowel de oorzaak als het gevolg van de aandoening zijn. Dit heeft geleid tot een toenemende interesse in behandelingen die gericht zijn op het verbeteren van de communicatie tussen de hersenen en de darmen, waarbij hypnotherapie een veelbelovende optie is gebleken.
Wat is hypnotherapie?
Hypnotherapie is een therapeutische techniek waarbij de patiënt in een diepe staat van ontspanning wordt gebracht, bekend als trance, waarin de ontvankelijkheid voor suggesties wordt vergroot. Deze toestand maakt het mogelijk om de geest opnieuw te programmeren en negatieve overtuigingen en gedragingen te veranderen (Whorwell, 2019). In de context van PDS kan hypnotherapie helpen om de darm-hersenas te kalmeren en de pijnperceptie te verminderen.
Hypnotherapie voor PDS
Een specifieke vorm van hypnotherapie, bekend als gut-directed hypnotherapy (GDH), is ontworpen om zich specifiek te richten op de communicatie tussen de hersenen en de darmen. GDH bestaat uit een reeks sessies waarin suggesties worden gegeven om de darmfunctie te normaliseren, pijn te verminderen en stress en angst te beheersen (Whorwell, 2019). Deze vorm van therapie heeft in klinische onderzoeken aanzienlijke voordelen laten zien voor mensen met PDS.
Een belangrijke studie door Whorwell et al. (2019) toonde aan dat hypnotherapie bij PDS patiënten leidde tot een significante vermindering van symptomen zoals buikpijn, een opgeblazen gevoel en veranderde stoelgang. Bovendien hielden de voordelen van de behandeling tot vijf jaar na de therapie aan, wat wijst op langdurige effecten (Whorwell, 2019). Andere studies bevestigen deze bevindingen, waarbij hypnotherapie ook wordt geassocieerd met verbeterde psychologische gezondheid, zoals een vermindering van angst en depressie (Ford et al., 2020).
Werkingsmechanisme van hypnotherapie bij PDS
Het werkingsmechanisme van hypnotherapie bij PDS is complex en nog niet volledig begrepen. Eén hypothese is dat hypnotherapie de viscerale hyperalgesie vermindert, waardoor de overgevoeligheid van de darmen afneemt (Ford et al., 2020). Daarnaast kan hypnotherapie stress verminderen en het parasympathische zenuwstelsel activeren, wat een kalmerend effect heeft op het maag-darmstelsel.
Bovendien kan hypnotherapie de perceptie van pijn veranderen door gebruik te maken van visualisaties en suggesties die gericht zijn op het verminderen van pijnintensiteit. Patiënten kunnen bijvoorbeeld worden gevraagd om zich voor te stellen dat hun darmen soepel en zonder pijn functioneren. Deze suggesties kunnen de pijnperceptie veranderen en bijdragen aan een verbetering van de symptomen (Quigley et al., 2021).
Hypnotherapie als aanvulling op reguliere behandelingen
Hoewel hypnotherapie geen vervanging is voor medische interventies, wordt het gezien als een waardevolle aanvullende behandeling. Het kan worden ingezet naast medicatie en dieetmaatregelen om een holistische benadering te bieden die zowel de lichamelijke als de psychologische aspecten van PDS aanpakt. De combinatie van hypnotherapie met traditionele behandelingen heeft aangetoond dat het de algehele resultaten kan verbeteren en de kwaliteit van leven van PDS-patiënten aanzienlijk kan verhogen (Ford et al., 2020).
Conclusie
PDS blijft een complexe aandoening met verschillende oorzaken en symptomen die kunnen variëren van patiënt tot patiënt. Hypnotherapie, in het bijzonder gut-directed hypnotherapy, biedt een veelbelovende behandelingsoptie die zich richt op de onderliggende verstoringen in de communicatie tussen de darmen en de hersenen. Onderzoeken tonen aan dat hypnotherapie niet alleen de lichamelijke symptomen van PDS vermindert, maar ook de psychologische last van de aandoening verlicht, wat bijdraagt aan een betere kwaliteit van leven. Het gebruik van hypnotherapie in combinatie met traditionele behandelingen biedt een holistische benadering die de algehele zorg voor PDS-patiënten verbetert.
Referenties
Ford, A. C., Sperber, A. D., Corsetti, M., & Camilleri, M. (2020). Irritable bowel syndrome. The Lancet, 396(10263), 1675-1688. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31548-8
Quigley, E. M. M., Fried, M., Gwee, K. A., & Olano, C. (2021). Irritable bowel syndrome: A global perspective. World Gastroenterology Organisation Global Guidelines. Retrieved from https://www.worldgastroenterology.org/guidelines/global-guidelines/irritable-bowel-syndrome
Whorwell, P. J. (2019). Hypnotherapy for irritable bowel syndrome: The response of colonic and non-colonic symptoms. Journal of Psychosomatic Research, 81, 69-73. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2019.02.002
No responses yet